myefsane
Kayt: 03 Arl 2006
Mesajlar: 2240
|
 Tarih: Cmt Au 02, 2008 5:54 am Mesaj konusu: |
 |
|
Türkiye'yi sevinçten aðlatan ezan
Tam 58 yýl önce okunan bir ezan için halk sokaklara döküldü. Gözler minarelere çevrildi. Ve ilk 'Allahuekber' nidasýyla birlikte ülkeyi bir gözyaþý seli kapladý...
Tarihçi yazar Doç. Osman Özsoy, o günün hikayesini bakýn nasýl anlatýyor:
Türkiye'yi aðlatan ezanlar ...
Tam 56 yýl önce bugün, yani 16 Haziran 1950 de, 1933 yýlýndan beri Türkçe olarak okutulan ezanýn Arapça orijinal haliyle okunabilmesine imkan saðlayan kanun Mecliste kabul edildi.
Meclisin aldýðý karar radyolardan ilan edilince, Türkiyenin dört bir yanýnda halk sevinçten sokaklara döküldü. Tüm gözler minarelere çevrildi ve ilk ezan sesi beklenmeye baþlandý. Halk sevinçten çýlgýna döndü. Gözyaþlarý tüm Türkiyede sel olup aktý.
O gün ne olduðunu ayrýntýlý anlatacaðým. Ama önce, o günlere nasýl gelindiðine bir bakalým.
Diyanet Ýþleri Baþkanlýðý, 18 Temmuz 1932 tarih ve 636 sayýlý genelge ile, ezan ve kametin birkaç ay içinde Türkçe okunacaðýný bildirdi.
Ýþte o Türkçe ezan ...
Aralarýnda Hafýz Burhan, Sadettin Kaynak, Hafýz Nuri gibi isimlerin bulunduðu komisyonun çevirisini yaptýðý "Türkçe ezan" metni þöyleydi:
Allah uludur, Allah uludur
Þüphesiz bilirim, bildiririm
Allahdan baþka yoktur tapacak.
Þüphesiz bilirim, bildiririm
Tanrýnýn elçisidir Muhammed.
Haydin namaza, haydin namaza
Haydin felâha, haydin felâha
Allah uludur, Allah uludur
Allahdan baþka yoktur tapacak.
Ezanýn Türkçeye çevrilmeyen tek kelimesi "felâh" oldu. Sebebi, halkýn felah kelimesinin kurtuluþ anlamýna geldiðini bilmemesini saðlamak ve haydin kurtuluþa mânâsýna gelecek bir çaðrýda bulunmamaktý.
Yasanýn 17 Haziran 1950 tarihli resmi gazetede yayýnlandýðý gün, ayný zamanda Ramazan ayýnýn da ilk günüydü. Bu durum halktaki duygu yoðunluðunu daha da artýrdý.
O gün Türkiyenin dört bir yanýnda yaþananlar, baþlý baþýna ansiklopedik bir kitap olur. O gün Türkiyenin dört bir yanýnda, cami sayýsýnca bir sevinç yumaðý, insan sayýsýnca mutluluktan aðlayan bir yürek vardý.
Fethullah Gülen o günleri anlatýrken þunlarý söyler: Ben o zaman Erzurum'daydým. Ekin mevsimiydi. 1950'nin Ramazan ayý idi. Vakit ikindi vaktiydi. Ýnsanlar kurbanlýklarý hazýrladý. Müezzin efendi minareye çýktý. Müezzin "Allahü Ekber" deyince öyle bir baðýrýþtýlar ki, millet sevincinden hýçkýrýklara boðuldu. Ardýndan kurbanlar kesildi.
Antalya Aksekili iþadamý Ali Katýrcýoðlu; Bir cuma günü idi, ikindi kýlýyordum, ilan ettiler bugün ezan okunacak' diye. Herkes sokaklara döküldü. O cuma günü Allahü Ekber, Allahü Ekber diye duyduðum o ilk ezaný asla unutamýyorum. Demokratikleþme dediniz de, benim için en büyük demokratikleþme iþte o ezandýr" der.
O gün Ýstanbulda neler olduðunu, ayný günlerde Eyüpte asker olan babamdan dinlemiþtim. Ezanýn orijinal haliyle okunacaðýný haber alan Ýstanbullularýn Eyüp Camii avlusunu doldurduðunu ve herkesin ezaný dinlemek için gözlerini minareye diktiðini söylemiþti. Minareden, Allahü Ekber, Allahü Ekber sesleri yükselmeye baþladýðý andan itibaren, insanlarýn sevinçten kendilerini yerlere attýðýný, ezanlarýn bitiþini müteakip de, kurbanlarýn kesildiðini söylemiþti.
O gün Erzurumun bir baþka yerinde yaþananlarý Mehmet Kýrkýncý þöyle anlatýlýr: "Erzurum halký ikindi vaktinden itibaren ezanýn aslýyla okunacaðýný haber aldý. Bütün halk sokaklara döküldü. Bir bayram havasý yaþanýyordu. Herkes kurban keseceði ne varsa alýp, Tebriz Kapý mevkiinden Lâlâ Paþa Camii'ne kadar dizildi. Minarelerden Ezan-ý Muhammedi okunmaya baþladýðý an, herkes sonsuz bir sevince gark oldu. Müftü Solakzade Sadýk Efendi, 'Ya Rabbi! Ölmeden önce bize bu günleri gösterdin diye hýçkýrýklar halinde aðlamaya baþladý... |
|
