Kur'an da Selamlaþma Konusu.

[halukgta]

Kur’an da selamlaþma konusu, birçok ayette geçer. Kur’an ýn önemsediði ve toplum içinde insanlarýn bir birine karþý, adeta güzel dileklerde bulunduðu, sosyalleþmenin ve dostluðun ilk hareketidir. Bakýn bu konuda Allah bizlere nasýl tavsiyede bulunuyor.

Nisa 86: Bir selam ile selamlandýðýnýz zaman, S�Z DE ONDAN DAHA GÜZEL� �LE SELAMLAYIN yahut ayný ile karþýlýk verin. �üphesiz Allah, her þeyin hesabýný arayandýr. (Diyanet vakfý meali)

Dikkat ederseniz, ayette selamlaþmaktan bahsediyor ama asla herhangi bir sýnýr koymadan, þeklini ve sözlerini belirlemeden, toplumda yaþayanlarýn bir birlerine karþý güzel sözlerle hitapta bulunmalarý tavsiyesinde bulunuyor. YAN� SELAMLA�MAK, KAR�ILIKLI �Y� N�YET GÖSTERGES�D�R.

Kur’an selamlaþmanýn þekline karýþmamýþ, ama selam verene de, çok daha güzeliyle karþýlýk verilmesini özellikle önermiþtir. Kur’an evrensel bir rehberdir, yol göstericidir. Bir toplumun kültürünü, geleneklerini, dilini, töresini asla baþka toplumlara dayatmaz ve onlarýn kültürleri yapmaz. Selamlaþma konusunu da ayný mantýkla düþünmeliyiz. Bunu doðru anlayabilmemiz içinde, selamlaþmanýn özünü doðru anlamalýyýz. Bir ayet örnek vermek istiyorum.

Hucurat 13: Ey insanlar! Doðrusu biz sizi bir erkekle bir diþiden yarattýk. VE B�RB�R�N�ZLE TANI�MANIZ �Ç�N S�Z� M�LLETLERE VE KAB�LELERE AYIRDIK. Muhakkak ki Allah yanýnda en deðerli ve en üstününüz O'ndan en çok korkanýnýzdýr. �üphesiz Allah bilendir, her þeyden haberdar olandýr.

Allah bizleri tek bir toplum yaratmadýðýný ve milletlere, kabilelere böldüðünü söylüyor. Tabi her milletinde kendi dili, töresi ve geleneðiyle yaþam tarzýný da yaratan Rabbimizdir. Toplumlarýn birbiriyle yakýnlaþmasýný, tanýþmasýný istiyor. Bu yakýnlaþmanýn ilk basamaðý da karþýlýklý sevgi, saygý ve güzel davranýþlardan geçiyor. Birbirini tanýmayan iki ülke vatandaþýna dikkat ediniz, ilk yapýlan tokalaþma ve selamlaþmadýr. Her toplum kendi kültürü ve gelenekleri ile yapar selamlaþmayý.

Selamlaþmak iki kiþinin, bir birine karþý söylediði güzel söz, esenlik, mutluluk, BARI� D�LEKLER�, karþýsýndaki kiþiye yaptýðý duadýr diyebiliriz. Bir bakýma dostluðun arkadaþlýðýn, iyi niyetin göstergesidir. Günümüzde genel kabul gören selamlaþma olan, SELAMUN ALEYKÜM sözcüðü Arapçadýr, elbette isteyen bu þekilde selamlaþýr. Anlamý BARI�, ÜZER�NE OLSUN esenlik, selamet, sizinle olsun anlamýndadýr. ALEYKÜM SELAM diye selam alýndýðýnda da, bu söyledikleriniz yani esenlik, barýþ, selamet sizinde üzerinize olsun anlamýný taþýr. Gerçi bugün selamýn aleyküm sözcüðünü tercüme ederken, dikkat ederseniz Allah kelimesi geçmediði halde, Allah ýn selamý üzerinize olsun anlamýný vermektedirler. Bunun nedeni, selam ismi Allah ýn isimlerindendir, selamet, esenlik veren anlamýna gelir. Bu düþünceyle söyleyene de saygý duymak gerekir, buda güzel bir anlam, ama konuyu tüm boyutlarý ile daha geniþ bir þekilde anlarsak, selamlaþma konusunu daha iyi anlarýz.

Haþr 23: Öyle Allah ki O, ilah yok O'ndan gayrý! Melik, Kuddûs, SELÂM, Mümin, Müheymin, Azîz, Cebbâr, Mütekebbir. Allah, onlarýn ortak koþmalarýndan yücedir, arýnmýþtýr. (Yaþar Nuri Öztürk meali)

Örneðin her gün, namazlarýmýzda okuduðumuz ayette, ALLAH SAMETT�R deriz. Anlamý ise hiç kimseye muhtaç olmayan anlamýndadýr. Allah ýn isim/ sýfatlarý arasýnda AZ�Z olduðu geçer ve anlamý izzet sahibi, maðlup edilemeyen anlamýndadýr. Yine Allah ýn isim/sýfatlarýndan olan RAH�M ismi de baðýþlayýcý, merhamet eden anlamýný taþýr. SELAM kelimesi de biraz önce yazdýðým þekliyle, Rabbimizin isim/sýfatlarýndan olup selamete, barýþa kavuþturan anlamýndadýr. Hatta bu ve buna benzer isimleri toplum çocuklarýna isim olarak koyarlar. �simler kelimenin gerçek anlamlarý nedeniyle konur. Bu bilgilerden yola çýkarak, SELAMUN ALEYKÜM þeklindeki selamlaþmayý da, kelimelerin asýl anlamýyla anlayýp esenlik, barýþ, selamet sizin üzerinize olsun þeklinde anlarsak, daha doðru olacaðýný düþünüyorum.

Vakýa suresi 25 ve 26. Ayetlerde, Allah cennete giren kiþilerden bahseder ve bu kiþilerin birbirilerine bakýn nasýl hitap ettikleri örneðini verir. (Ne boþ bir laf iþitirler orada ne de günaha sokacak bir þey. Sadece selam, selam denir. ) Buradan da anlýyoruz ki selam vermek, karþýnýzdaki dostunuza, arkadaþýnýza güzellik ve iyi niyet dileklerinde bulunmak anlamýnda olduðu anlaþýlýyor.


Özellikle üzerinde durmak istediðim konu, Kur’an selamlaþma konusunda da detaya girmemiþ, toplumun gelenek ve töresine býrakmýþtýr. Selamlaþmadaki amaç, karþýmýzdaki kiþiyle ilk temasta, iyi bir intiba býrakýp, onunla dostluðumuzun kapýsýný aralamaktýr. N�SA 86. AYETE D�KKAT EDERSEN�Z, S�Z� SELAMLAYAN K���Y�, DAHA GÜZEL�YLE SELAMLAYIN D�YOR. DEMEK K� SELAMLA�MANIN TEK B�R �EKL� YOKMU�. Kur’an da selamlaþma konusunda çok örnek vardýr. Hepside selamlaþmanýn bir dostluk, kardeþlik ve iyi niyet göstergesi olduðunu anlatýr bizlere. Bir örnek vermek istiyorum.

Nur 27: Ey iman edenler! Kendi evlerinizden baþka evlere, geldiðinizi hissettirip (izin alýp) EV SAH�PLER�NE SELÂM VERMEDEN G�RMEY�N. Bu davranýþ sizin için daha hayýrlýdýr. Düþünüp anlayasýnýz diye size böyle öðüt veriliyor. (Diyanet meali)

Bu ayetten de anlýyoruz ki, selamlaþmak niyetini belirtmek, kendini tanýtmak anlamýna da geliyor. Tanýmadýðýnýz bir eve gireceðiniz zaman, mutlaka önce selam verin yani ev halkýna kendinizi tanýtýn, niyetinizi belli edin diyor. Bazen arkadaþlarýmýza sitem ederiz ve þöyle deriz. “Hayýrdýr selam sabah yok, bir sorun mu var aramýzda� deriz. SELAMLA�MA HER TOPLUMDA, KÜLTÜRDE VARDIR VE K���N�N TAVRINI BEL�RLER. Onun için çok önemlidir. �imdide Kur’an dan selam konusuna çok farklý bir örnek vermek istiyorum. Önce ayeti yazalým.

Nisa 94: Ey iman edenler! Allah yolunda savaþa çýktýðýnýz zaman iyi anlayýp dinleyin. S�ZE SELAM VERENE, DÜNYA HAYATININ GEÇ�C� MENFAAT�NE GÖZ D�KEREK "SEN MÜM�N DE��LS�N" DEMEY�N. Çünkü Allah'ýn nezdinde sayýsýz ganimetler vardýr. Önceden siz de böyle iken Allah size lütfetti; o halde iyi anlayýp dinleyin. �üphesiz Allah bütün yaptýklarýnýzdan haberdardýr. (Diyanet vakfý meali)

Ayette çok dikkat çekici bir örnek veriliyor ve diyor ki, savaþa gittiðinizde, bu savaþ müþriklerle yapýlan savaþtan bahsediliyor, burasý çok önemli. Demek ki Müslüman olmayanlarla savaþ halindeler. Karþýnýza çýkan kiþilerden bazýlarý, size selam verirse, yani sizinle savaþmayýp, dostluk kurmaya çalýþýr, sizlere iyi niyetli davranýþlarda bulunursa, böyle kiþilere, sakýn SEN MÜM�N DE��LS�N DEMEY�N D�YOR. Böyle söyleyerek, ganimetlerine göz dikmeyin diye de uyarýyor. Aslýnda bu ayet SELAM konusuna, çok daha farklý açýklama yapýyor. Selam veren kiþi Müslüman deðil, ama sana yakýnlýk gösteriyor ve düþmanca tavýrlarda deðil, dostça yaklaþýyor. ��TE SELAM KONUSUNU BU DÜ�ÜNCE DO�RULTUSUNDA ANLAMALIYIZ VE BEL�RL� KALIPLARIN �Ç�NE HAPSETMEMEL�Y�Z.

Konuyu özetlemek gerekirse, Allah bizlerin selamlaþmamýzý özellikle istiyor, çünkü sosyal bir toplum olmanýn, insanlar arasýnda iletiþimin, en önemli unsurudur selamlaþma. Kur’an selamlaþma konusunda detaya girmemiþ, hatta SELAM demekle bile, selamlaþabileceðimiz örneklerini vermiþtir. Tabi çok daha güzel selamlaþarak, selam vermemizi ayrýca belirtmiþtir.

Her toplumda farklý olduðu gibi, bizlerin kültüründe de, çok çeþitli selamlaþmalar vardýr. Selam kelimesinin anlamýný söylerken, karþýmýzdaki kiþiye, güzel sözler, iyi niyetli dualarýmýz olarak bahsetmiþtik. Örneðin sabah karþýlaþtýðýmýz bir arkadaþýmýza, günün aydýn olsun, iyi günler demek ne güzel bir selamlaþma deðil mi? Yine akþam vakti karþýlaþtýðýmýz bir komþumuza, hayýrlý akþamlar demek nasýl mutlu edecektir komþumuzu. Gecenin geç vaktinde bir komþumuzla selamlaþtýðýmýzda, iyi geceler, dileklerinde bulunmamýz, selamlaþmaya çok güzel örneklerimizdendir. Dikkat ederseniz, hepsinde iyi dilekler ön plana çýkmaktadýr. Selamlaþma konusu, günümüzde birçok konuda olduðu gibi, bu konuda farklý biçimde topluma anlatýlmýþ, Allah ýn Kur’an da bizlere anlatmaya çalýþtýðý konunun, özünden ne yazýk ki saptýrýlmýþtýr.

Tekrar hatýrlatmak gerekirse, selamlaþmak karþýmýzdaki kiþiye iyi dileklerimizi sunmaktýr. �steyen Allah ýn selamý üzerinize olsun der, isteyen hayýrlý, saðlýklý ve huzurlu günler, akþamlar dileklerinde bulunur. Hepsi bir birinden güzel selamlaþmalardýr. Bu konuyu lütfen farklýlaþtýrmayalým. Özünden, amacýndan saptýrmayalým. �nancý ne olursa olsun, Karþýmýzdaki kiþiye, komþumuza selam verelim hatýrýný soralým, gönlünü alalým.

TOPLUMUN ALI�IK OLDU�U, KEND� D�L�NDEN SELAMLA�MALARI, D�N�N DI�INDANMI� G�B� GÖSTEREREK, FARKLI KÜLTÜRLER�N D�L�YLE YAPILAN SELAMLA�MALARI, D�N�N EMR� VE SELAMLA�MANIN �EKL� G�B� GÖSTERMEYEL�M, HATA EDER�Z.

Dilerim bizler, birbirini saygý ve sevgiyle selamlamasýný öðrenen toplumlar oluruz.

Saygýlarýmla
Haluk GÜMÜ�TABAK

http://hakyolkuran.com/
http://kuranyolu.blogcu.com/
http://halukgta.blogcu.com/