Bir kimsenin ilmihal bilgileri edinmesi farz mýdýr?

[Muhammethoca]

Bir kimsenin ilmihal bilgileri edinmesi farz mýdýr?

Sorunun cevabýýna geçmeden önce, Ýslâm ilmihalinde hangi konularýn yer aldýðýna bakmak gerekecektir.

Bilindiði gibi, bugün mevcut ilmihallerde belli baþlý þu konulara aðýrlýk verilir: Ýmanýn ve Ýslâmýn þartlarý, ibadetler, helâl ve haram olan þeyler...

Zaten “ilmihal”, hal ilmi, hayat ilmi, Ýslâmý yaþama ilmi demektir. Ýslâmiyet de ancak bilerek, öðrenerek yaþanýr. Öðrenmek için de dinî bilgilerin toplu halde bulunduðu bir kitabý okumak gerekecektir ki, bu ihtiyacý büyük ölçüde ilmihal karþýlar.

Ýlmihal bilgisinin temelini Peygamber Efendimizin (a.s.m.) þu hadis-i þerifi teþkil eder:

“Ýlim tahsil etmek her Müslümanýn üzerine farzdýr." (Ýbn-i Mace, Mukaddime:17 )

Reyzâvî, “Hadisteki ilimden maksat, Kâinatýn Yaratýcýsýný tanýmak, Onun birliðini ve Resulullahýn (a.s.m.) peygamberliðini bilmek; namazýn nasýl ve ne gibi hükümler çerçevesinde kýlýnacaðýna dair bilgileri öðrenmektir.” der.

Beyhakî, “Hadisteki bilgiden maksat, erginlik çaðýna ermiþ aklý baþýnda bir Müslümanýn normal olarak bilmesi beklenen ve bilmemesi düþünülemeyen genel dinî bilgilerdir.” buyurur.

Bazý âlimler de meseleyi þöyle deðerlendirmiþlerdir:

“Helâl ve haramla, Ýslâmýn þartlarý ve itikatla alakalý bilgileri öðrenmek farzdýr. Ayrýca hadisden, insanlarýn faydasýna olan her ilmi öðrenmek kasdedilmiþ olabilir. Çünkü Müslümanlarýn ihtiyacýný karþýlayabilecek ilimleri öðremek bütün Müslümanlara farz-ý kifayedir. Ýçlerinden bazýlarý öðrenirse, bu mes' uliyet kalkmýþ olur.”

Evet, bu izahlarda da görüleceði gibi, ilmihallerde yer alan bilgiler, gerek itikatta, gerekse ibadet ve günlük hayatta her Müslümanýn bilmesi gereken konulardýr.

Oruç, zekât ve hac için de ayný hususlar geçerlidir. Bu ibadetleri yapabilmek için konuyla ilgili malumatý elde etmek gerekir.

Helâl ve haramla ilgili konular için de ayný þeyleri söylemek mümkündür. Günlük hayatta neyin helâl, neyin haram olduðunu bilmeden Ýslâmî bir hayatýn yaþanamayacaðý âþikârdýr. Bunlarý öðrenmek ise farzdýr.