ÇAYKARA’DAKİ ESNAFLARIMIZ SİZLERLE-3

HACI MEHMET ALİ LORT


H.Mehmet Ali Lort ve Kemal çuman

Yönetici: Çaykara’mızın en eski esnaflarından birini tanıtacağız.Konuğumuz, değerli büyüğümüz, Hacı Mehmet Ali Lort. Hacı sizinle biraz sohbet etmek istiyorum. Söyleşimize başlamadan önce kendinizi tanıtırmısınız?
1932 Yılında Yeşilalan Köyünde doğdum. Haci Mehmet Lort’un oğluyum. İlkokulu Çaykara Kadohor mahallesindeki okulda okudum. Daha sonra kısa bir gurbet hayatında, kalaycılık yaptım. Gurbet hayatının sıkıntılarını görünce, gurbeti bırakarak 1948 yılında köyümüzde bakırcılığa başladım. İşlediğimiz bakırları, Çaykara’daki hafta gününde sergi açarak satardık. İşimizi biraz daha büyütelim dedik ve 1950 yılında Çaykara’da bakırcılık dükkanı açtım. Tabiî ki o zamanlar, bakırcılık çok önemli idi. Daha sonra askere gittim. Dükkânı Rahmetli babama bıraktım. Kendisi usta değildi ama, hazır alıp satardı. Dolayısıyla askerlik süresince babam dükkânı çalıştırdı. Askerlik dönüşümde, iş yerimi hazır halde buldum.1960 yılına kadar bakırcılıkta işim iyi idi, Daha sonrada piyasalara alüminyum girince, bakırcılık mesleği biraz aksamaya başladı. Dükkanı kardeşim Süleyman’a bırakarak, kendim müteahhitliğe başladım. Bayındırlıktan okul inşaatları yapmaya başladım. Köyümüzde bulunan Baltacılı İlkokulunu inşaatını ben yaptım. Daha sonra elektrik müteahhitliği yapmaya başladım. İlçemizin elektrik hatlarını ben yaptım. Çaykara’mızdaki bazı köylerin ve Ataköy, Akçaabat sera, Derecik belediyesi yüksek gerilim hatlarını yaptım. Yorucu iş olduğu için bıraktım. Kardeşim Süleyman Almanya’ya gittiği için dükkâna dönmek zorunda kaldım. Dükkanda yarı bakırcılık, florasal palansı imalatına başladım. Aynı zamanda, elektrik bobinaj işleri ve malzemelerini satmaya devam ettim. Bu işleri yaparken hiç kimsenin yanında çalışmadan bu meslekleri öğrendim ve başarılı bir şekilde yaptım. Artık ağır işleri yapamıyorum, nerde ise 80 yaşında oldum.

Yönetici: Yıllardır Çaykara’da esnaflık yapıyorsunuz. İlçemizi, İlk ticarete başladığınız yılları ile, günümüzü mukayese ederseniz, neler söylemek istersiniz?

Lort: Bakın; Bizim dönemimizde esnaf sayısı çok fazla değildi. Benimle burada esnaflığa başlayanlardan hiçbiri yok. Birçoğu rahmetlik oldu. Diğerleri ise iş yapamaz durumda. O arkadaşlarımla beraber merkezde bulunan camii inşaatına çok ilgilendik ve burada bir eser yaptık. Zor şartlar altında esnaflık yaparak bu günlere geldik. Bakın esnaflık yaptığım süre içinde her gün, Köyden İlçemize yaya geldim, gittim. Son dönemler hariç. Hatta zaman, zaman gece yarılarına kadar çalışır, karanlıkta yaya köye çıkardım. Aynı zamanda anneme ve babama köydeki ziraat işlerinde yardım ederdim. Diğer bir konu, günümüzde hala Çaykara’mızda bir sanayi çarşısı yok, nerde ise her ilçede var. Devletin buna el atması lazım. Ayrıca İlçemizin müşavir alanlarının genişlemesi lazım. Şur, Holaysa, Taşören ve yakın köyler çok acil. Çaykara’ya bağlanması lazım. İlçemizin gelişmesini ancak böyle sağlayabiliriz.

Yönetici: Son olarak, Köylülerimize, mesajınız varmı?

Lort: Tabiî ki ekonomik şartlar köylülerimizi gurbet ellerde bulunduruyor. Ama gurbette yaşamak, Köyünü ve köylüsünü unutmak değildir. Herkes mutlaka bir şekilde buralara gelmeli ve çocuklarına buraları sevdirmelidir. İnanın bana bu fırsatı verdiğin için çok mutlu oldum, Allah’da sizi mutlu etsin. Tüm köylülerime buradan selamlarımı gönderiyorum. Allaha emanet olunuz.

HACI RECEP ÇUMAN




Recep Çuman ve Kemal çuman

Yönetici: Çaykara sokaklarında köylü esnaflarımızı aramaya devam ediyorum. Çuman market tabelası olan dükkana giriyorum. Değerli büyüğümüz Hacı Recep Çuman’la karşılaşıyoruz. Hacı kolay gelsin,hayırlı işler diliyorum. Sizi tanımayan mutlaka hemşerilerimiz vardır. kendinizi onlara tanıtırmısınız?

1942 yılında Baltacılı köyünde doğdum. İlkokulu merkez İlk okulunda okudum. Daha sonra herkesin yaptığı gibi gurbet hayatı başladı. Gurbet hayatından sonra, askerlik görevimi yapmak için askere gittim. Dönüşte bir süre daha gurbet yaptıktan sonra 1970 yılında biraz daha uzaklara Almanya’ya gittim. 20 yıl Almanya’da kaldıktan sonra 1988 yılında kesin dönüş yaptım.1989 yılnda haca gittim. Hac dönüşünde Çaykara’da şu an içinde bulunduğum Çuman Market ismi altında Ticarete başladım. Halen de bu işi yapmaktayım.Evliyim 6 Çocuk babasıyım.

Yönetici: Çaykara’da ticaretle uğraşıyorsunuz. İşleriniz nasıl?

Çuman: İlçemizde yaşayan insanlarımız sadece emekli olanlardır. Dolayısıyla burada esnafların iyi olması düşünülemez. Sokaklar boş.Yazın çok kısa süre içinde biraz canlılık var, diğer zamanlarda ise zamanımızı geçiriyoruz. Aslında Çaykaramız yerel yönetimlerde iyi yönetilseydi bu durumlarda olmazdı. Dışarıda o kadar çok zenginimiz var ama ne yazık ki onları buralara yatırım yapmaya kimse ikna etmek için çalışmadı. Burada her kesin sorumlu olduğunu düşünüyorum. Zaten sizde biliyorsunuz, İlçemizin nüfusu 1500 ‘ün altına düştü, buda ne hale düştüğümüzün belgesi sanırım. Her kesin bir araya gelerek ilçemiz için neler yapabiliriz noktasında buluşması lazım.

Yönetici: Köylerimiz hakkında söylemek istediğin bir şey varmı?.

Çuman: Bundan önceki esnaf arkadaşlarla yaptığınız söyleşilerde kendileri köyün sorunlarını anlattılar. Ben de acizane olarak köyümüzde ortak bir mezarlık alanının belirlenip , köylerimizin hizmetine sunulması için çalışmalar yapılmasını öneriyorum. Ayrıca diğer bir konu ise köyümüzün suları boşa akmaktadır. Çaykara deresinde elektrik üretimi için bir çok hidrolik santral yapılmaktadır. Biz köylüler olarak, böyle bir yatırımı düşüne biliriz.

Yönetici: son olarak neler anlatmak istersiniz?Çuman: Çaykara’da bulunan aynı köylü esnaflarımızı, hatırlayıp buralara kadar geldiniz. Size teşekkür ediyorum. Ayrıca,köyümüzde ve dışarıda yaşayan tüm köylülerimize selamlarımı iletiyorum.


(DURSUNALİ) ALİ ÖZÇELİK ( KARAMEHMET )



Ali Özçelik ve Kemal çuman

Yönetici: Çaykara’da bulunan esnaflarımızla sohbetlerimiz devam etmektedir. Konuğumuz, değerli büyüğümüz (Dursunali) Ali Özçelik olacaktır. Değerli ağabeyim, Kendinizi okuyucularımıza tanıtırmısınız?

1939 Yılında Yeşilalan köyünde doğdum. İlk okuldan sonra genç yaşlarımızda gurbetle tanıştım. Bir süre gurbet yaşadıktan sonra 1971 yılında Almanya’ya gittim. Yaklaşık 8 yıl kaldıktan sonra Türkiye’ye dolayısıyla memleketime kesin dönüş yaptım. Daha sonra 4 ortakla birlikte Çaykara’da ticarete başladık. Maalesef bu Ortaklık çok kısa sürdü. Daha sonra Özçelik ticaret adı altında ,nalburiye ve inşaat malzemeleri satışı yapmak üzere bu dükkanı açtım, halen bu işi yapmaktayım. Evliyim. 6 çocuk sahibiyim.

Yönetici:Sayın Özçelik, Çaykara ve köylerimiz ile ilgili neler söylemek istersiniz.?

Özçelik: İlçemizin ve köylerimizin sorunlar çok. Bence en önemli sorun göç olayı. Maalesef, Çaykara ve köylerinde kimse kalmadı. İstihdam alanı yok ,yatırım için kimse uğraşmıyor. Dolayısıyla burada bir kısım emekli yaşamaktadır. İlçemizin beldesi olan Uzungöl’e turizm den dolayı gelenler, maalesef ilçemize hiçbir katkı sağlamamaktadır. Onları buralara çekecek hiçbir yatırım yok. Böyle olunca da buraların gelişmesini beklemek çok zor. Bence buraların gelişmesini sağlamamız için önce kısır çekişmelerden ,kendimizi arındırarak, güç birliği yapmak suretiyle , Çaykara’mızı geliştirebiliriz.

Yönetici: Son olarak söylemek istediğiniz bir şey var mı?

Özçelik: Buradaki esnaflarımızı dolaşarak görüş ve düşüncelerini sormanız beni son derece sevindirdi. Bu düşüncenizden dolayı sizi tebrik ediyorum. Herkese selamlarımı gönderiyorum.


YUSUF KANIK


Yusuf Kanık ve Kemal çuman

Yönetici: Çaykara’daki esnaf hemşerilerimizi ,tanıtmaya devam ediyoruz. Konuğumuz,Yusuf Kanık. Sayın kanık, kendinizi tanıtırmısınız?

1964 Yılında Yeşilalan köyünde doğdum. Haci Hasan Kanık’ın oğluyum. İlk okulu, Baltacılı ilkokulunda okudum, Daha sonra Rize’de Taşcıoğlu caminde, Köylümüz İmamlarından Köse Haci Hafız Mehmet Köseoğlu’ın yanında bir süre hafızlık yaptım. Daha sonra Ortaokulu Çaykara imam hatip de okudum. Maalesef okul hayatını burada noktalayarak, herkesin yaptığı gibi gurbet hayatı başladı. İnşaat işleri ile uğraştım. Bu arada babam Hasan Kanık, Çaykara’da sıcak demirci olarak iş yapmakta idi. Babama yardımcı olmak için yanında çalışmaya başladım. Bu arada annem rahmetli oldu. Babam bu mesleği bırakarak, kendisinin emekli olması itibarıyla, Trabzon ‘a yerleşerek ticaret haneyi bize devretti. Cihan demirci adı altında bu mesleği sürdürüyoruz.

Yönetici: Sayın Kanık, siz bu ticaret hanede neler yapıyorsunuz?

 Kanık : Biz öncelikle Çaykara’da yaşayan insanlarımıza, Tarım aleti olarak, bel ,kazma, balta, çapa, orak, örs, çekiç gibi işleri kendimiz yapıyoruz. Ayrıca dışarıdan alıp sattığımız mallar da vardır. Biz aslında üretip kendimiz satıyoruz. Üretim yaptığım dükkanın karşısında, satış için dükkanımız var. Bunun dışında ilçelerimizin değişik pazarlarına giderek ürünlerimizi oralarda pazarlıyoruz.

Yönetici: Sayın Kanık, siz her gün köye gidip geliyorsunuz. Yollarımızla ilgili neler söylemek istersiniz?

Kanık : Bir yerin gelişmişliğini, anlamamız için yollarının nasıl olduğunu bakarak söyleriz. Maalesef bizim yollarımız çok kötü, dolayısıyla hala yerimizde sayıyoruz. Yollarımız çok acil bir şekilde genişletilmeli, daha sonra ise betonlanmalı. Muhtarlarımıza, sadece şunu söylemek istiyorum. Lütfen komşu köylere bakın ve nerelerde olduğumuzu anlayın. Holaysanın, İlçemizin en büyük köylerinden olduğunu hatırlatmak istiyorum. İki tane muhtar , Köylerimizin sorunlarını çoktan halletmeleri lazımdı diye düşünüyorum. Köylerimizde alt yapı sorunu, en önemlisi çöp sorunu ve ortak mezarlık sorunu var. Bunları da dikkate almak lazım.

Yönetici: Sayın Kanık, Son olarak neler söylemek istersiniz?

Kanık: Sorunlarımız ortak, çözüm yollarını bulmak içinde, ortak hareket etmeliyiz. Buralara kadar gelerek, esnaf arkadaşlarla sohbet etmeniz, bizleri son derece duygulandırdı. Sitemiz vasıtasıyla Dünyanın her yerindeki köylülerime selamlarımı iletiyorum.

Röportajlar: Kemal ÇUMAN
e-posta: bilgi6161@gmail.com